HİPNOTERAPİ

Hipnoterapi, belirli semptomların veya sağlık durumlarının tedavisine yardımcı olmak için “hipnoz” yöntemini kullanan yardımcı bir tekniktir.

Hipnoz, artan konsantrasyon, odaklanmış dikkat hali ile birlikte değişen bir farkındalık durumu ve artan rahatlamadır.

En basit haliyle ise “trans” halidir. Günlük hayatta farkında olmadan birçok kez hepimizin yaşadığı doğal bir durumdur. Gündelik “trans” hallerimize örnek olarak iyi bir kitapta kaybolmak, bilinçli bir hatırlama olmadan tanıdık bir yolda araba kullanmak, dua etmek veya meditasyon yapmak ya da monoton bir işle uğraşmak sayılabilir.

Hipnoz, kişinin terapötik bir amaç için bilinçli ve kasıtlı olarak erişmeyi öğrenebileceği meditatif bir durum olarak görülebilir.

Hipnoz genellikle rahatlatıcı bir deneyimdir, bu nedenle gergin veya endişeli bir hasta için çok faydalı olabilir. Bununla birlikte, hipnotik durumun asıl faydası, telkinlerin etkinliğinin artması ve zihin/beden bağlantılarına veya bilinçdışı* işlemlere erişimdir.

*Bilinçdışı bilince gelen her türlü bilgiyi; gördüğümüz, duyduğumuz, algıladığımız, kokladığımız, dokunduğumuz vb. her şeyi o anda hissedilen duygu ile birlikte doğrudan kaydeden yerdir.

Tıbbi hipnoz kişideki duygusal sıkıntıyı azaltmak için kullanılabilirken, aynı zamanda hastanın ağrı deneyimi üzerinde de doğrudan bir etkiye sahip olabilir.

Amerikan Psikoloji Derneği ve Amerikan Tıp Birliği, 1958’den beri hipnoterapiyi geçerli bir prosedür olarak kabul etmekte ve Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), 1995’ten beri bunu kronik ağrının tedavisi için tavsiye etmektedir.

Ülkemizde ilgili yasa ve yönetmelikler gereği hipnoz yapma yetkisi, sadece tedavi amacıyla, T.C. Sağlık Bakanlığı’nın yetkilendirdiği kurumlardan eğitim almış, gerekli sınavları geçmiş ve sonucunda uygulayıcı sertifikaları yine T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış hekimler, diş hekimleri ve klinik psikologlara tanınmıştır.

Eğitimli bir sağlık profesyoneli tarafından yapılan hipnoz, uygun durum ve kişilerde kullanılabilen güvenli tamamlayıcı bir tıbbi tedavidir.

Hipnoz nasıl oluşur?

Hipnoz yapılması istenen konu/durum hipnozla tedavi edilecekler listesinde ise ve kişi hipnozla tedavi olacağına inanıyor ve terapistine güveniyorsa hipnoza karar verilir. Hipnoza başlanırken, kişi önce hipnoza girme konusunda gönüllü ve istekli olmalıdır.

Hipnoterapide daha yüksek bir bilinç veya farkındalık durumu elde etmek için gevşeme, aşırı konsantrasyon ve yoğun dikkat kullanılır.

  • Farkındalık: Bazı insanlar tüm deneyim boyunca tamamen farkında kalırlar. Olan her şeyi hatırlayabilir ve hatta hipnoz altındayken konuşabilirler.
  • Odaklanma: Çoğu zaman günlük yaşam, çevre kişinin dikkatini dağıtır, tamamen kendine odaklanmak zorlaşabilir. Hipnoterapi seansının amacı kişinin günlük kaygılarını ortadan kaldırmak ve tamamen mevcut soruna odaklanmasına olanak sağlamaktır.
  • Gevşeme: Hipnotik durum kişinin derin bir şekilde rahatlamasını sağlayablir. Bilinçli zihninizsessizleşir ve bilinçaltı zihnin* soruna derinlemesine odaklanmasına izin verir.

*Bilinçaltı zihin, düşüncelerimizi, duygularımızı ve davranışlarımızı etkileyen zihinsel süreçlerimizin karmaşık bir yönüdür.

Her kişinin hipnoz deneyimi birbirinden farklı olabilir. İlk hipnoz deneyiminde kişi genellikle hafif hipnoz halindedir. Sonraki her seansta gittikçe daha derin hipnoza girme alışkanlığını kazanır.

Hipnoterapide tedavi süresi kişinin sorunun ne olduğuna ve ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. Bazı durumlarda, tek bir seans bile yeterli olabilirken, diğer durumlarda haftalar veya aylar sürebilir.

Hipnoz hangi durumların tedavisine destek olabilir?

Hipnoterapi yardımcı bir tedavi şeklidir, genellikle bir tedavi planının parçası olarak diğer terapiler ve tedavilerle birlikte kullanılır.

Tıbbi hipnoz insanların ağrı, stres ve kaygıyla baş etmelerine yardımcı olmada etkili olabilir. Fibromiyalji ve baş ağrılarından (migren, gerilim tipi) kaynaklanan ağrıların, bazı uyku problemlerinin, menopozda sıcak basmalarının ve psikosomatik hastalıkların yönetiminde yardımcı olabilir.

Bazen kilo verme, sigarayı bırakma ve diğer çeşitli uygulamalar için de kullanılır.

Hipnoz aynı zamanda korku ve fobilerle ilişkili kaygının azaltılmasına yardımcı olabilir.

Hipnoz imkânsızı mümkün kılmaz, ancak kişilerin başarabilecekleri şeylere inanmalarına ve deneyimlemelerine yardımcı olabilir.

Hipnoterapiden faydalanma olasılığı en yüksek olan kişi, bir sorunun üstesinden gelmek için motivasyonu yüksek olan kişidir. Diğer tedaviler gibi hipnoz da belirli durumlarda veya belirli kişilerde yararlı olabilir, ancak aynı zamanda yararsız da olabilir.

Hipnoz hangi Durumlarda Kullanılmamalıdır?

  • Öncelikli olarak hipnoz, kendisine hipnoz uygulanmasını istemeyen hiç kimseye uygulanmamalıdır.
  • Bilişsel yetileri ve anlama kapasitesi yeterli düzeyde olmayan kişilere uygulanmamalıdır.
  • Halüsinasyonlar ve sanrılar da dahil olmak üzere psikotik semptomlar gibi ciddi zihinsel sağlık sorunları olan kişiler, madde bağımlılıklarında (alkol, esrar, eroin vb), ağır depresyonu olan kişiler için uygun olmayabilir.

Hipnoz ile ilgili yaygın yanlış anlamalar

Hipnoterapi hakkında insanların bu terapötik araca bakış açısını etkileyebilecek bir takım efsaneler ve yanlış anlamalar vardır.

  • Hipnoz bir sahne gösterisi ya da sihirli bir eylem değildir. Hipnoterapi sıklıkla sahne hipnozuyla karıştırılır. Sahne hipnozcuları insanları okumada mükemmel olan sanatçılardır. Kalabalığa harika bir gösteri sunmak için kolay hipnotize olacak dışa dönük insanları seçerler.
  • Hipnoz bir uyku hali değildir,bu nedenle hipnozdan çıkamamak, uyanmamak gibi bir durum söz konusu değildir.
  • Hipnoterapi yaşananları unutmanıza neden olmaz, bilinç kaybı yaşamazsınız. Genellikle kişiler seans sırasında farkındalıklarını korur ve ne olduğunu hatırlarlar.Kim olduğunuzun, nerede olduğunuzun farkında olursunuz ve hipnoz seansı sırasında neler olduğunu hatırlarsınız.Hipnotik transtan istediğiniz zaman çıkabilirsiniz.
  • Hipnoterapi kontrolü kaybetmenize neden olmaz.Hipnoterapi uygulayıcınız hipnoza rehberlik eder, ancak hipnoz sizin kendiniz için yaptığınız bir şeydir. Hipnoz altındayken kontrol yine danışanda kalır, kimsenin onu isteği dışında bir şey yapmaya zorlaması mümkün değildir. Kişi istemediği sürece hiçbir sırrını söylemez, özel bilgileri vermez, davranışlarının üzerindeki kontrolü kaybetmez.
  • Hipnoz genellikle insanları davranış değişiklikleriyle ilgili önerilere daha açık hale getirir ancak her zaman kendi eylemlerinizden, davranışlarınızdan ve ifadelerinizden siz sorumlusunuzdur.
  • Kolay hipnotize edilebilir olmak, daha az zeki olduğunuz anlamına gelmez.Herkes hipnoza eşit derecede duyarlı değildir, ancak araştırmalar yetişkinlerin yaklaşık üçte ikisinin duyarlı olduğunu göstermiştir. Çoğu insan belli bir dereceye kadar hipnotize edilebilir. Hipnotize edilebilirlik özelliği bireyler arasında farklılıklar gösterse de uygulamanın başarısına katkıda bulunan tek faktör değildir.