TRİGEMİNAL NEVRALJİ
Trigeminal nevralji ani, şiddetli bir yüz ağrısıdır. Çoğunlukla keskin bir ağrı veya yüze, çeneye, dişlere veya diş etlerine elektrik çarpması şeklinde tanımlanır.
Başın ve yüzün birçok kısmına his ve sinir sinyali sağlayan trigeminal siniri (5.kraniyal sinir) etkiler.
Genellikle birkaç saniyeden 2 dakikaya kadar sürebilen, kısa, öngörülemeyen ataklar halinde gerçekleşir.
Kısa ve hafif ataklarla başlayıp sonrasında daha uzun, daha sık görülen yakıcı ağrı nöbetlerine neden olabilir. Bu nedenle trigeminal nevralji ile yaşamak çok zor olabilir. Kişinin yaşam kalitesi üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir; kilo kaybı, sosyal izolasyon ve depresyon gibi sorunlara yol açabilir.
Trigeminal nevralji, kadınları erkeklerden daha sık etkiler ve 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir.
Trigeminal nevralji’de belirti ve bulgular nelerdir?
Trigeminal nevralji semptomları arasında şunlar görülebilir:
- Elektrik çarpmasını andıran şiddetli, vurucu veya saplayıcı ağrı
- Kendiliğinden oluşan ağrı atakları veya yüze dokunmak, çiğnemek, konuşmak veya diş fırçalamak gibi şeylerle tetiklenen ataklar
- Birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar süren ağrı atakları
- Yüz spazmları ile ortaya çıkan ağrılar
- Günler, haftalar, aylar veya daha uzun süren birden fazla atak nöbetleri
- Yanak, çene, dişler, diş etleri, dudaklar veya daha az sıklıkla göz ve alın dâhil olmak üzere trigeminal sinirin beslediği bölgelerde ağrı
- Yüzün bir tarafını aynı anda etkileyen ağrı
Çoğu durumda trigeminal nevralji yüzün sadece bir tarafını etkiler ve ağrı genellikle yüzün alt kısmında hissedilir. Bazen aynı anda olmasa da, ağrı yüzün her iki tarafını da etkileyebilir.
TRİGEMİNAL NEVRALJİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
Trigeminal sinir kafa çiftleri denen kafa tabanında bulunan sinirlerden biridir. Sinir kafa tabanından çıktıktan sonra kulağın üst tarafından üç dala ayrılarak yüze yayılır.
Trigeminal nevraljide genellikle sorun, normal bir kan damarı (bir atardamar veya toplardamar) ile beyninizin tabanındaki trigeminal sinir arasındaki temastır. Bu temas sinire baskı yapar ve sinirin hasarlanmasına neden olur.
Bir kan damarı tarafından bası trigeminal nevraljinin en yaygın nedenlerinden biri olsa da, başka birçok potansiyel neden de vardır. Multipl skleroz gibi sinirleri koruyan miyelin kılıfına zarar veren hastalıklarla da ilişkili olabilir. Trigeminal nevralji ayrıca trigeminal sinire bası yapan bir tümöre bağlı da görülebilir.
TRİGEMİNAL NEVRALJİDE TANI NASIL KONULUR?
Trigeminal nevralji esas olarak ağrının tanımına göre teşhis edilir. Ağrının şekli ve altında yatabilecek nörolojik hastalıklar düşünülerek dikkatli bir nörolojik muayene yapmak gerekir.
Nörolojik tabloları (Multipl skleroz, tümör gibi) dışlamak için beyin MR görüntülemesi ile değerlendirme ve damarları görüntülemek için MR angiografi yapılabilir.
Çene hastalıkları, iltihaplı romatizmal hastalıkların çene tutulumu (romatoid artrit gibi), boyun sorunları da ayırıcı tanıda akılda tutulmalıdır.
TRİGEMİNAL NEVRALJİNİN TEDAVİSİ
Trigeminal nevralji genellikle uzun süreli bir durumdur ve iyileşme dönemleri sıklıkla zamanla kısalır.
- İlaç tedavisi: epilepsi tedavisinde de kullanılan bir ilaç olan karbamazepin, genellikle trigeminal nevraljiyi tedavi etmek için önerilen ilk tedavi yöntemidir. Karbamazepin, sinirlerdeki elektriksel uyarıları yavaşlatarak ve sinirlerin ağrı mesajlarını iletme yeteneklerini azaltarak sinir ağrısını hafifletebilir.
- Cerrahi tedavi
Tamamlayıcı Tıp yöntemleri:
- Akupunktur
- Ozon terapisi: Trigeminal nevraljili hastalardaki antioksidan mekanizmayı harekete geçirerek etki eden ozon tedavisi hem majör ozon denen kanı ozonlayarak verme hem de lokal olarak sinirin çıkış ve dağılım yerlerine uygulayarak oldukça etkin bir tedavi olanağı sağlar.
- Vitamin destekleri ve beslenmenin düzenlenmesi