PARKİNSON HASTALIĞI

Parkinson hastalığı, titreme, katılık, hareketlerde yavaşlama ve denge ve koordinasyon güçlüğü gibi istenmeyen veya kontrol edilemeyen hareketlere neden olan ilerleyici bir beyin bozukluğudur.

İlk defa 1817 yılında James Parkinson tarafından tanımlanan Parkinson Hastalığı (PH) beyindeki “dopamin” adlı nörokimyasalı salgılayan hücrelerin harabiyetine bağlı olarak ortaya çıkan nörodejeneratif bir rahatsızlıktır.

Hastalığın kesin sebebi bilinmemekle beraber genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.

Erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür.

Hastalık genellikle 60 yaş ve üzerinde başlar, ancak hastaların çok az bir kısmında 50 yaşından önce de belirtiler görülebilmektedir.

Parkinson Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Parkinson Hastalığı’nda bulgular yavaş ortaya çıkar. Örneğin bazen sadece tek elde istirahat halinde hafif titreme veya yürüyüşte yavaşlama, yüz mimiklerinde donuklaşma, omuz ağrısı gibi şikâyetler hastalığın ilk belirtileri olabilir.

Hareket ile ilgili belirtiler genellikle ilk önce vücudun tek tarafında ortaya çıkar ve zamanla daha hafif olmak üzere karşı beden yarısında kendini gösterir.

Parkinson hastalığı belirtileri hareketle ilgili olan motor belirtiler ve motor olmayan belirtiler olmak üzere iki gruba ayrılır.

1- Parkinson hastalığının hareketle ilgili olan (motor) temel belirtileri ve özellikleri:

  • Titreme (İstirahat tremoru): Titreme hastalığın temel belirtilerinden olup hastaların doktora en sık başvurma nedenleri arasındadır. Parkinson hastalığın titreme genellikle tek uzuvda başlar ve istirahat halinde ortaya çıkar. İstemli bir hareket yaparken ve uyku sırasında kaybolur.
  • Hareket yavaşlığı (Bradikinezi): Hastalar, hastalığın başlangıcında genellikle yürürken veya oturdukları yerden kalkarken zorluk hissederler. Basit günlük işleri yaparken (çatal bıçak kullanma, düğme ilikleme gibi) zorlanmaya başlayabilirler.
  • Rijidite (Kasların sertleşmesi): Hastalar kas sertliğini yorgunluk, ağırlık, ağrı veya kramp şeklinde hissedebilirler. Ayrıca omuz ağrısı gelişebilir.
  • Yürüyüş ve duruş bozuklukları
  • Denge bozukluğu
  • El yazısının küçülmesi (Mikrografi)

2- Parkinson hastalığının motor olmayan belirtileri:

Bu belirtiler hastalığın her evresinde görülebilir.

  • Kabızlık
  • Uyku bozuklukları
  • Depresyon, kaygı bozukluğu
  • Davranış bozukluğu
  • Yutma problemleri
  • Koku kaybı
  • Unutkanlık ve bilişsel kapasitede azalma
  • Mesane ve cinsel işlev bozuklukları
  • Duyusal şikâyetler (nöropatik ağrı, kramp tarzı ağrı gibi)
  • Aşırı terleme, ciltte yağlanma artışı
  • Tansiyon düşmesi

Parkinson tanısı nasıl konur?

Parkinson hastalığında tanı nöroloji uzmanı tarafından öykü ve nörolojik muayene birlikte değerlendirilerek konur.

Parkinson hastalığı tanısını koymak için pratikte özellikle hastalığa yönelik bir kan testi veya görüntüleme yöntemi yoktur. Ancak benzer semptomlara sebep olabilecek diğer olası hastalıkları dışlamak amacıyla radyolojik görüntüleme (beyin BT ve MRG, PET tarama) ve gerekli kan tetkikleri yapılmalıdır.

Parkinson hastalığı Tedavisi

Parkinson hastalığının kesin tedavisi bulunmamakla birlikte, ana bulguları azaltmaya ve yaşam kalitesini mümkün olduğu kadar uzun süre korumaya yardımcı olan tedaviler mevcuttur. Bu nedenle hastalığın erken teşhis edilmesi hastanın yaşam kalitesinin daha uzun süre korunmasında önemli olacaktır.

  • İlaç tedavileri: Hastanın yaşı, klinik bulguları ve ek hastalıkları göz önünde bulundurularak hekim tarafından kişiye uygun ilaç ve doz ayarlaması yapılmalıdır.
  • Derin beyin stimülasyonu (beyin pili)
  • Destek tedaviler (fizyoterapi, beslenme, psikolojik destek)

Ozon tedavisi de destek tedavi olarak Parkinson hastalığında titreme, duruş bozukluğu ve yürüme bozukluğu için faydalı olabilmektedir.